- јануари 18, 2024
Професорот и експерт по енергетика, Константин Димитров, тврди дека постои оправдано сомневање дека тендерот за изградба на хидроелектраната Чебрен е подесен на корист на некоја странска компанија и дека можеби има корупција во игра. Димитров истакна дека, макар и не можат да докажат ова, тие поднеле барање до Јавното обвинителство за да се истражи случајот. Според него, осум работи укажуваат на непристоен манипулативен постапок со тендерот, вклучувајќи го и неговото објавување на месец пред избори. Додека мочуриштето, обична граѓанска иницијатива, успеало да ги истражи недоследностите во тендерската документација, некои грчки претставници биле способни да ги забележат недостатоците. Владата наредно треба да донесе одлука за поништување на тендерот, а професорот заклучува дека евентуален трошок од 100 милиони евра во период од 10 години е минимален во споредба со другите проекти во земјава.
Професорот и експерт по енергетика, Константин Димитров, вели дека има оправдано сомневање дека тендерот за изградба на хидроелектраната Чебрен е правно насочен на определен начин. Според него, постои сомнеж за корупција и можеби се обиделе да се даде предност на некоја странска компанија. Димитров истакна дека не можат да го докажат тоа и затоа дале барање до Јавното обвинителство да го истражи случајот.
Според Димитров, има осум работи кои укажуваат дека тендерот е непристојно поволен за тој што треба да го земе. Прво, објавата на тендерот беше на месец дена пред избори, а сега сакаат да го потпишат на 3-4 месеци пред избори, што звучи сомнително. Во разговорот за „Локално“, Димитров спомена и дека има оправдано сомневање за корупција и дека тоа треба да се истражи од Јавното обвинителство.
Мочуриштето, обична граѓанска иницијатива, успеала да го истражи. Тоа можеби придонесло за повлекување на оние што сакаат да учествуваат во проектот. За да не се изложат на непријатни ситуации, морала обичната граѓанска иницијатива да излезе и да ги истражи недоследностите во тендерската документација. Грчките преставници што бараат нешто, имале право на забележка за тоа. Грчката компанија “Архиродон” не продолжила својата банкарска гаранција, според Димитров. Иако Министерството за животна средина и просторно планирање тврди дека немаат ништо, самите признале дека оправдана е жалбата и затоа тужбата била повлечена. Кајна крајот, Министерството морало да плати таксата за жалбата поради несоодветноста на решението на Владата според условите од тендерот.
Дециден е дека сите фирми што конкурираат знаат дека проектот на Чебрен е добар и самоиздводлив. Според еден од соговорниците, придобивките од Чебрен се повеќекратни. Затоа, парите што беа дадени не смеат да им се задржат, туку ќе најдат “вин-вин” ситуација никој да не биде засрамен, ама да се стопира работата. Тој проект не се гради за 50 години, туку ќе биде 150 години кој ќе служи на идните генерации на земјава. Сегашнава генерација во Македонија мора да го направи, не е проблем, туку е предизвик кој треба да ги обедини сите сили во земјава, да направат урнек за следни генерации, дека може да се направи и во лоши услови. Парите не се проблем.
Професорот заклучува дека евентуален трошок од 100 милиони евра во период од 10 години е минимален, спротивно на сумата од 30-40 милиони евра искористени во ТИРЗ. Министерката Каја Шукова објавува дека тендерот за ХЕЦ “Чебрен” официјално пропадна. Банкарската гаранција од 1,4 милиони евра од грчки “Архиродон” нема да се активира, бидејќи не пристигна продолжување на гаранцијата од избраниот понудувач, што ја поништува активноста на неговата понуда. Поради недостаток на дополнителни информации од компанијата, понудувачот не потпиша договор за заедничко вложување, што резултираше со неисполнета банкарска гаранција и спречува продолжување на проектот. Владата наредно треба да донесе одлука за поништување на тендерот.
Министерката задолжена за животна средина и просторно планирање појасни дека имаше дополнителни услови кои Владата не можеше да ги прифати, иако не беа специфицирани. Министерот за финансии Фатмир Бесими изрази сомнеж дека нов тендер за изградба може да биде објавен пред изборите. Напротив, тој изјави дека е нереално да се преземат следните чекори со цел повторно оцениване, и дека објавувањето на оглас сега пред изборите не е изгледно.
Хидроцентралата „Чебрен“ е најголемиот проект во енергетиката и производството на електрична енергија во земјава. Таа се планираше да биде изградена со инвестиција во вредност од околу една милијарда евра. Проектот имаше инсталиран капацитет од најмалку 333 мегавати. Планирана висина на браната беше 192 метри, што требаше да ја направи една од највисоките брани на светот. Премиерот Димитар Ковачевски истакна дека овој процес го водат надлежните институции и се спроведува според тендерската документација и одлуките на Владата. Приватните ентитети што беа ангажирани со изградбата на Чебрен се откажале од проектот, но премиерот не можеше да коментира нивната одлука.
Во 1963 година, беше направен основен проект за изградба на ХЕЦ “Чебрен”. Идејниот проект се разви во 1965 година. До сега, сите влади имаа намера да доделат проектот на странски партнер поради лесната достапност до финансии, комплексноста на проектот и стекнувањето на нови знаења. Димитров открива дека тендерот за “Чебрен” е насочен да му се даде голема предност на некој и создава сомнеж за корупција.
Професорот и експерт по енергетика, Константин Димитров, сомнева се дека тендерот за изградба на хидроелектраната Чебрен е правно насочен и може да има корупција замешана. Тој истакнува дека не може да го докаже тоа, но бара Јавното обвинителство да истражи случајот. Димитров наведува осум работи кои укажуваат на неспроведливоста на тендерот, како што е објавата на тендерот пред избори и оправданото сомневање за корупција. Мочуриштето, обична граѓанска иницијатива, успеала да ги истражи недоследностите во тендерската документација и тоа можеби повлијало на повлекувањето на некои учесници во проектот. Професорот заклучува дека проектот на Чебрен е важен и ќе служи за идните генерации, а повлекувањето на тендерот резултираше со недоносено банкарско гаранција и прекин на проектот
